толгой – тэргүүн, нүд – мэлмий, чих – сонор, гар – мутар гэх мэтээр ил байдаг гол хэдэн эрхтнээ хүндэтгэж хэлдэг үг байхиймаа, манай хэлэнд. хамар – гэсэн чинь заа миний санаанд л шууд орж ирэх үг байдаггүй. мэддэг хүн байвал хэлж өгөөрэй, шагнана шүү. шагналыг жич тохирно.

уг нь хамар гэдэг чинь асар чухал эрхтэн. байгаа байдлаараа ч, хийж гүйцэтгэдэг ажил үүргээрээ ч.

.....

хамар бол манай тэргүүний эрхтнүүдийн нэг билээ. эрхтэн хамар нь болбоос өөрийн ажил үүргийн дагуу олон төрлийн үнэрийг агаарын хамт сорж мэдрэн, тэрхүү мэдээллээ тархи руу дамжуулан бядны ой тойнд сайхан үнэр, муухай үнэр, тааламжтай үнэр, тааламжгүй үнэр, хуучин танил үнэр, шинэ содон үнэр гэх мэт олон мянган дата-г ангилж ялгаад шургуулганд хийх ажлыг бядныг төрсөн цагаас авахуулаад хийж ирсэн бөгөөд байгаль орчин, цаг уурын (халуун хүйтэн, тоос шороо гэх мэт) болон, эзний эрүүл мэндийн (ханиад томуу, харшил гэх мэт), мөн сахилга батын (санаатай болон санаандгүй байдлаар гаднын нөлөөнөөс гэмтэх гэх мэт) асуудлаас шалтгаалан ажил үүргээ хэвийн хэмжээнд гүйцэтгэх боломжгүй болохоос бусад бүх цаг мөч хором бүрт үнэр гэж юу вэ, үнэр ямар шинж чанартай вэ, үнэр хаанаас бий болдог вэ, хэнээс юунаас ямар үнэр ялгардаг вэ, эвтэй ба эвгүй үнэр гэж юу вэ гэх мэтчилэнгийн асуултуудын хариуг өгөхөөр онгойсон хоёр нүхээн хамхих завгүй ажилладаг билээ. бяд, эрхтэн хамрын энэхүү хичээл зүтгэлийг үнэн зөвөөр, өндрөөр үнэлж, хүндэтгэлийн үгээр нэрлэхийн оронд өглөө оройд түүний доторх гадна дотнын нөлөөгөөр үүссэн бохир бодисын нэгдлийг цэвэрлэдгээ их юманд санаж, эзэн бядны хариуцлагагүйн улмаас эрхтэн хамрын салст бүрхэвч үрэвсэж хөөх зэргээр түүний үйл ажиллагаанд багаахан саатал гарахыг “энэ муу хамар битүүрээд...”, “муу хамар онгойдоггүй шүү...”, “амаараа амьсгалаад энэ муу онгорхой хоёр нүхний хэрэг алга...” гэх зэргээр муу хэлэн гоочлох нь хүмүүний ёсонд нийцэхгүй гэдгийг цохон тэмдэглэмээр байнаа. сүүлийн үед нэлээн олон хүн өөрсдийн эрхтэн хамрын харагдах байдалд сэтгэл хангалуун бус байдаг гэдгээрээ түрий барин, түүний хэлбэр, хэмжээ, өндөр нам, өргөн нарийнийг өөрчлөхөөр хүйтэн зэвсэг барисан мэс засалчид хандаж, хайр найргүй татаж, сунгаж, нэмж, хасаж, цохиж, наличийлгаж...хэлтэйсэн бол ёоёоёоёоёо гэж хашгиртал нь тамлан тарчлаачихаад, сайхан хамартай боллоо гээд түүнийгээ дисконы неон гэрэлд чийдэн мэт сүүмэлзүүлэн, хээв нэг суух нь ямар вэ? эрхэм хамартнууд аа...манай дэлхийн бөмбөрцгийн дээр оршин байх бүхий л амьд болон амьгүй биетүүд нь өөрийн гэсэн үнэртэй байдаг гэдгийг та бүхэн юу эс андах билээ. энэ бүхэн цаанаа ихээхэн утга учиртай агаад ялангуяа амьд бие буюу амьтан ургамал, түүний дотроо хүний хувьд нөхөн үржихүйн нэгэн онцлох үүрэгтэй гэдгийг бяд бүхэн хөгжил дэвшлийнхөө явцад умартан алдаж, соёлч боловсон ёс, ариун цэвэр гэх мэт ойлголтын уршгаар үнэртэн танартанг үлэмж ихээр үйлдвэрлэн гаргаж эрхтэн хамрын үндсэн үүрэг, зөн совинг нухчин дараад зогсохгүй, өөрсдөө түүндээ дулдуйдан найдаж өндөрт өргөн тунхагладаг боловсон ёс, ариун цэврээ огоорох нь элбэг ээ. эрхтэн хамрын үнэрлэн ялгах үндсэн чадвар нь үнэртэн танартанд мансуурч хордон цаг зуурын доголдолд орж болох хэдий ч үхэн үхтлээ хууртсаар байна гэх юм бол харин их санасан газар нэлээн олон шөнө ходоодоо хонхолзуулах нь дамжиггүй ээ. эрхтэн хамар нь эзэн болсон бядныхаа авааль хань, амраг сүлбээтэнг оновчтой сонгох шийдвэр гаргахад тусалдаг хамгийн найдвартай үнэнч зөвлөхүүдийн нэг мөнөөс мөн, хүн төрөлхтний нөхөн үржихүйн асуудлыг далдаас залан удирддаг нууц ноёнтон мөн юмаа гэдгийг цохон тэмдэглье эээ э э э э э э....

....гээд л зангидсан гараараа индрийн ширээг шаасан чинь сэрчихдэг байна шдээ.

нүүрээ угааж сэргэж байгаад 2-р үзэгдлийг нь бичнээ.

би ер нь олон ангит, бүлэгт, хэсэгт, үзэгдэлтээр дагнадаг юм билүү...ч гэх шиг